Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Eylül ayına ilişkin girdi maliyetleri ve üretici-market fiyat farklarını değerlendirdi. Bayraktar’ın yazılı açıklamasına göre, tarımsal girdi maliyetlerinde artış yaşanırken üretici ve market fiyatları arasındaki fark dikkat çekici boyutlara ulaştı.
Eylül ayında gübre, mazot ve yem fiyatları yükseldi
TZOB verilerine göre, Ağustos’a kıyasla 20.20 kompoze gübresi yüzde 2,1, DAP ve amonyum nitrat gübresi yüzde 1,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,2 arttı. ÜRE gübresi ise yüzde 2,9 geriledi. Yıllık bazda ÜRE gübresi yüzde 75,3, DAP yüzde 51,3, 20.20 kompoze gübresi yüzde 48,6 artış gösterdi. Aynı dönemde mazot fiyatı aylık yüzde 4,4, yıllık yüzde 31,3 yükseldi. Besi yemi aylık yüzde 4,1, süt yemi yüzde 3,1 arttı; yıllık artış ise sırasıyla yüzde 34,8 ve yüzde 30,6 oldu. Elektrik fiyatları yıllık yüzde 12,8, tarım ilaçları yüzde 14,9 artış kaydetti.
Üretici ve market fiyat farkı en çok patateste görüldü
Eylül ayında üretici-market fiyat farkı yüzde 335,5 ile en fazla patateste yaşandı. Patatesi yüzde 308,7 ile kabak, yüzde 250,4 ile marul, yüzde 227,9 ile patlıcan ve yüzde 218,3 ile havuç izledi. Üreticide 4,38 TL olan patates markette 19,08 TL’ye, 11,38 TL olan kabak 46,49 TL’ye, 18,14 TL olan marul 63,58 TL’ye satıldı.
Marketlerde en çok marul, üreticide fındık zamlandı
Marketlerde Eylül ayında 36 ürünün 29’unda fiyat artışı oldu. En fazla artış yüzde 65,1 ile marulda görülürken, limon yüzde 42,7 ile en çok ucuzlayan ürün oldu. Üreticide ise 28 ürünün 20’sinde fiyat artışı gerçekleşti. En yüksek artış yüzde 73,7 ile fındıkta yaşandı; limon ise yüzde 26,9 düşüşle en çok ucuzlayan ürün oldu.
Üretici fiyat değişiminde arz etkisi öne çıktı
Bayraktar, fındıktaki artışı Nisan’daki zirai don nedeniyle düşen rekolteye bağladı. Sivri biber ve kabakta sezon sonu etkisiyle arz azalırken fiyatlar yükseldi. Limon ihracatındaki düzenlemeler ve erkenci çeşitlerin hasadı fiyatların düşmesine yol açtı. Kuru fasulyede ise arz artışı fiyat gerilemesine neden oldu.