Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Karadeniz'de yaşanan zirai don sonrası Ordu, Trabzon ve Giresun illerinde fındık bahçelerinde incelemelerde bulundu. Bayraktar, yüksek rakımlarda fındık üretiminin yüzde 100’e varan oranlarda zarar gördüğünü belirtti.
Yüksek rakımlarda fındık bahçelerinde yüzde 100’e yakın zarar
Bayraktar, Karadeniz’in yüksek kesimlerinde 11 Nisan’daki don olayının ardından fındık bahçelerinde büyük zararın oluştuğunu ifade etti. Mart ve Nisan aylarında yaşanan soğuk hava, bahçelerdeki meyve oluşumunu olumsuz etkiledi. 20 Mart'taki ilk don olayında yüzde 70’lere varan zarar görülürken, Nisan ayında etkili olan ikinci dalga don ile zarar oranı bazı bölgelerde yüzde 100’e çıktı.
Üretim ve ihracat gelirlerinde ciddi düşüş bekleniyor
Bayraktar, Türkiye'nin fındık ihracat geliri açısından dünyada lider konumda olduğunu hatırlatarak, 2024 yılı içinde yaklaşık 2,35 milyar dolarlık gelir beklenirken yaşanan don olaylarının bu beklentileri aşağı çektiğini vurguladı. Üretimdeki düşüşle birlikte ihracat gelirlerinde de önemli bir azalma olabileceği belirtildi.
Çiftçi borçlarının yapılandırılması ve yeni kredi desteği talebi
Üreticilerin bu yıl para kazanmasının mümkün olmadığını belirten Bayraktar, çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatifleri ve kamu bankalarına olan borçlarının yapılandırılması gerektiğini ifade etti. Ayrıca üreticilerin yeni sezonda üretime devam edebilmesi için taze sermayeye ihtiyaç duyduklarını, bu nedenle krediye ulaşımın kolaylaştırılması gerektiğini söyledi.
TARSİM kapsamı ve devlet desteği artırılmalı
Bayraktar, çiftçilerin TARSİM sistemine olan güveninin azaldığını ve hasar tespit süreçlerinde adalet beklediklerini belirtti. Don afeti gibi yüksek riskli durumlarda devlet desteğinin artırılması gerektiğini vurguladı. Primlerin yüksekliği nedeniyle üreticilerin TARSİM’e dahil olamadığını, bu durumun kapsamı daralttığını ifade etti.
Genç çiftçilerin sosyal güvenlik primleri devlet tarafından karşılanmalı
SGK kayıtlı çiftçi sayısının 2021'de 1 milyon iken 2024'te 411 bine düştüğüne dikkat çeken Bayraktar, gençlerin tarımdan uzaklaştığını belirtti. Çiftçi yaş ortalamasının 59’a ulaştığını ve gençlerin tarımda kalması için SGK primlerinin devlet tarafından ödenmesi gerektiğini söyledi.
Doğal afetler tarım sektörünü tehdit ediyor
Bayraktar, sadece don olayının değil, dolu, sel, kuraklık ve hortum gibi doğal afetlerin de tarımsal üretim üzerinde ciddi etkiler yarattığını belirtti. Bu afetlerin gıda güvenliğini tehdit ettiğini ve çiftçiye verilen desteğin artırılması gerektiğini ifade etti.
Kahverengi kokarca da fındık rekoltesini düşürecek
Son yıllarda bölgede etkili olan kahverengi kokarca zararlısının da rekolteyi düşürdüğünü belirten Bayraktar, yapılan mücadeleye rağmen bu zararlının etkisinin süreceğini söyledi. Don olayının yanı sıra kokarcanın da tahminlerin altında bir üretim yaratabileceğini ifade etti.
Çiftçilerin talepleri hükümete iletildi
Bayraktar, çiftçilerin sorunlarını Cumhurbaşkanı, Çalışma ve Maliye Bakanlarına aktardığını ve özellikle genç üreticilerin tarımda kalması için teşviklerin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca kivinin de TARSİM kapsamına alınması talebinin iletildiğini söyledi.
Ziraat Odaları sahada, çiftçilerin yanında
Bayraktar, 65 ilde don felaketi yaşandığını ve bu durumu Ziraat Odaları aracılığıyla tespit ettiklerini söyledi. Oda başkanlarının afet sürecinde sahada olduğunu ve çiftçilerin yanında yer aldığını vurguladı.
Rekolte gerçekleri fiyat politikalarını etkileyecek
Fındık sahalarında üretimin düşük olduğunu vurgulayan Bayraktar, gerçek rekoltenin açıklanmasının fiyatları aşağıya çekmeye yönelik manipülasyonları engelleyeceğini söyledi. Bayraktar, “En az kazanan çiftçi ama bu ülke kazansın” diyerek, üreticinin desteklenmesi gerektiğini yineledi.