Çalışanların yıl boyunca sürekli çalışmasından doğan yorgunluklarını gidermek, dinlenmelerini sağlamak ve iş verimliliğini sürdürebilmek amacıyla yasal olarak tanınan yıllık ücretli izin hakkı, İş Kanunu ve Yıllık İzin Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. 2025 yılı itibariyle bu hak ve uygulamalarla ilgili detaylara aşağıda yer verilmiştir.
Yıllık ücretli izin hakkı ne zaman kazanılır?
Bir çalışan, işe başladığı tarihten itibaren deneme süreci dahil 1 yıllık çalışma süresini doldurduğunda yıllık ücretli izin hakkına sahip olur. Bu süreye resmi tatiller, ulusal bayramlar ve hafta sonları da dahil edilir.
Yıllık izin hakkı, hak kazanıldığı yıldan sonraki hizmet yılı içinde kullanılabilir. Örneğin 01.04.2024 tarihinde işe başlayan bir çalışan, 31.03.2025 tarihinde bu hakkı elde eder ve 01.04.2025 itibariyle kullanabilir.
2025 yılı itibariyle yıllık ücretli izin süreleri
İş Kanunu‘na göre hizmet süresine göre izin günleri:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil): En az 14 gün
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az: En az 20 gün
- 15 yıl ve üzeri: En az 26 gün
18 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlara ise en az 20 gün izin verilmesi zorunludur.
Yıllık izin nasıl kullanılır?
İzin tarihleri, çalışanın talebi ve işverenin onayıyla belirlenir. İzin süreleri bir bütün olarak kullanılabilir veya tarafların anlaşmasıyla bölünebilir. En az 10 günü bir bütün olarak verilmek şartıyla kalan süreler parçalı olarak kullandırılabilir.
Yıllık izin süresine neler dahil edilmez?
- Hafta tatilleri (cumartesi/pazar)
- Ulusal bayram ve genel tatil günleri
- Hastalık, analık veya doğum izni gibi diğer ücretli izinler
Kullanılmayan izin ne olur?
Çalışan, yıllık izin hakkını kullanmadan işten ayrılırsa, bu süreye ait ücret brüt ücret üzerinden ödenir. Hesaplama şu şekilde yapılır:
Günlük brüt ücret x izin günü = izin ücreti
Ücretli izinle yıllık izin arasındaki fark nedir?
- Yıllık izin: Kanunen her yıl kazanılan, dinlenme amacı taşıyan ücretli izindir.
- Ücretli izin: Hastalık, evlilik, doğum, vefat gibi özel durumlar için verilen ve maaş kesintisi olmayan izinlerdir.
Yıllık izin ücreti ne zaman ödenir?
Yıllık İzin Yönetmeliği‘ne göre, işveren çalışana izin süresi boyunca alacağı ücreti izin başlamadan önce peşin ya da avans olarak ödemelidir.
Yıllık izin devreder mi?
Evet. Çalışan iznini kullanmazsa, süre devreder. Ancak 5 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Bu sürenin sonunda kullanılmayan izin hakkı düşer ve ücret talep edilemez.
Kısmi çalışanlar için yıllık izin hakkı
Kısmi süreli çalışanlar da tam zamanlı çalışanlarla aynı izin hakkına sahiptir. Ancak ödenecek izin ücreti, çalışma saatlerine oranlanarak hesaplanır.
Sonuç
Yıllık ücretli izin, çalışanlar için hem yasal bir hak hem de dinlenme fırsatıdır. İşverenlerin bu hakka saygı göstermesi, hem çalışan memnuniyetini artırır hem de hukuki sorumlulukların yerine getirilmesini sağlar.
2025 yılı itibariyle yıllık izin hesaplama, kullanma ve ücretlendirme işlemlerini yukarıdaki bilgilere dayanarak gerçekleştirebilirsiniz.