Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Temmuz ayına ilişkin tarımsal girdi fiyatları ile üretici ve market arasındaki fiyat farkını değerlendirdi. Bayraktar, gübre ve mazot başta olmak üzere tarımsal üretimde maliyetlerin yükseldiğini, bazı ürünlerde üretici-market fiyat farkının ise rekor seviyelere ulaştığını açıkladı.
Gübre fiyatları savaş bitmesine rağmen yüksek seyrini sürdürüyor
Bayraktar, 13 Haziran’da başlayan İran-İsrail savaşının ardından özellikle ÜRE gübresi fiyatlarında %40’a varan artışlar yaşandığını hatırlatarak, “Savaş bitmesine rağmen gübre fiyatları Temmuz ayında da yüksek seviyesini koruyor” dedi. Ziraat Odaları verilerine göre Temmuz ayında:
- DAP gübresi %10,4, 20.20.0 kompoze gübresi %8 arttı,
- Amonyum sülfat %2, kalsiyum amonyum nitrat %1 arttı,
- ÜRE gübresi %1,5 düştü.
Yıllık bazda ise ÜRE %90, DAP %55, 20.20.0 kompoze %46, kalsiyum amonyum nitrat %40, amonyum sülfat %32 oranında yükseldi. Bir diğer kritik girdi olan mazot fiyatı Temmuz’da %9,3, yıllık bazda ise %23,4 arttı. Hayvancılıkta kullanılan besi yemi %34, süt yemi %31 artış gösterdi.
Temmuz ayında üretici-market fiyat farkı karpuzda yüzde 613 oldu
Temmuz ayında üretici ve market fiyat farkı en yüksek ürün karpuz oldu. Üreticide 1,18 TL olan karpuz, markette 8,42 TL’ye satıldı. Fiyat farkında öne çıkan diğer ürünler şunlar:
- Karpuz: %613,8
- Patlıcan: %295,8
- Salatalık: %275,3
- Yeşil soğan: %247,6
- Havuç: %242,8
Temmuz ayında fiyatı en fazla artan ürün hem üreticide hem markette limon olurken, fiyatı en fazla düşen ürün üreticide yeşil soğan, markette ise kabak oldu.
Market ve üretici fiyatlarındaki değişim
Markette 37 ürünün 19’unda artış, 17’sinde düşüş yaşandı. En fazla fiyat artışı %37,8 ile limonda görülürken, kabak %42,6 ile en fazla düşüş yaşayan ürün oldu. Üreticide ise 29 ürünün 10’unda fiyat artarken, 14’ünde düşüş görüldü.
Üreticide en çok düşen ürünler:
- Yeşil soğan: %41,2
- Karpuz: %41
- Patates: %39,1
- Patlıcan: %38,5
- Kabak: %38,3
En çok artan ürünler ise limon (%55,6), yeşil mercimek (%29,6), sivri biber (%27,5), yumurta (%17,8) ve kırmızı mercimek (%13,1) oldu.
Bayraktar, tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için çiftçilerin girdi maliyetlerini karşılayabilmesine yönelik önlemlerin ivedilikle alınması gerektiğini vurguladı.