TÜİK verilerine göre, 2024 yılı gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması bir önceki yıla göre 274 milyar 279 milyon TL artışla 651 milyar 822 milyon TL’ye ulaştı. Bu tutar, GSYH içindeki %1,46’lık payıyla Ar-Ge yatırımlarında dikkat çekici bir büyümeye işaret etti.
Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı yüzde 1,46 oldu
2023 yılında %1,39 olan Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı, 2024’te 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL'lik GSYH’ye göre %1,46’ya yükseldi.
Ar-Ge harcamalarında en büyük pay şirketlere ait
Mali ve mali olmayan şirketler, Ar-Ge harcamalarının %64,8’ini üstlenerek ilk sırada yer aldı. Yükseköğretim kurumları %30,9 ile ikinci sırada gelirken, genel devlet harcamaları ise %4,3’lük bir pay aldı. Ar-Ge harcamalarının %59,5’i ise personel harcamalarına yönelik gerçekleşti.
Ar-Ge finansmanında da şirketler başı çekti
2024’te Ar-Ge harcamalarının finansmanı %53,8 oranıyla yine mali ve mali olmayan şirketler tarafından karşılandı. Bunu %30,4 ile genel devlet, %12,9 ile yükseköğretim ve %2,9 ile yurt dışı kaynaklar izledi. Diğer yurt içi kaynakların oranı %0,01 olarak kaydedildi.
Ar-Ge personeli 310 bini geçti, kadın oranı yüzde 34
2024 yılında tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden toplam 310.473 kişi Ar-Ge personeli olarak görev yaptı. Personelin %67,1’i şirketlerde, %30’u yükseköğretimde ve %2,9’u genel devlet sektöründe yer aldı. Kadın personel sayısı ise 106.074 olarak belirlenirken, toplam personel içindeki oranı %34,2 oldu.
Ar-Ge personelinin üçte biri doktora veya denk eğitime sahip
Ar-Ge personelinin %39,9’u lisans, %30,6’sı doktora veya eşdeğeri, %20,3’ü yüksek lisans, %4,9’u meslek yüksekokulu ve %4,4’ü lise ve altı eğitim seviyesine sahipti. TZE bazında ise lisans oranı %48,9, doktora oranı %21,2 olarak açıklandı.
En yüksek Ar-Ge harcaması İstanbul bölgesinde yapıldı
2024 yılında Ar-Ge harcamalarının %33,4’ü TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi %27,8 ile TR51 (Ankara) ve %9,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) izledi. Ar-Ge personelinin %32,6’sı İstanbul’da, %19,2’si Ankara’da ve %8,3’ü TR42 bölgesinde görev yaptı.
Şirketlerdeki Ar-Ge harcamalarının yarısı Ar-Ge merkezlerinde yapıldı
Mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapılan 422 milyar 307 milyon TL’lik harcamanın %52,7’si Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Bu merkezlerdeki harcamaların %89,4’ü, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimler tarafından yapıldı.
Yüksek teknoloji firmaları Ar-Ge harcamasında öne çıktı
İmalat sanayisinde gerçekleştirilen 210 milyar 506 milyon TL Ar-Ge harcamasının %46,9’u yüksek teknoloji faaliyetlerinde yer alan firmalarca yapıldı. %40,2’si orta yüksek, %8,2’si orta düşük ve %4,7’si ise düşük teknoloji faaliyetlerindeki girişimler tarafından gerçekleştirildi.