İş dünyasında sıkça karşılaşılan konulardan biri olan fazla mesai, çalışanların yasal çalışma süresi olan haftalık 45 saatin üzerinde yaptığı çalışmaları kapsar. Özellikle yoğun iş dönemlerinde veya acil teslim tarihleri yaklaştığında başvurulan bu uygulama, hem işveren hem de çalışan açısından dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır.
Bu yazıda, 4857 Sayılı İş Kanunu çerçevesinde 2025 fazla mesai hesaplama yöntemi ve asgari ücretli çalışanlar için güncel örnekler yer alıyor.
Fazla mesai nedir ve hangi koşullarda uygulanır?
Fazla mesai, haftalık 45 saati aşan çalışmalar olarak tanımlanır. 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre, bu sınırı aşan her saat için çalışanlara saatlik brüt ücretin %50 fazlası ödenmelidir. Buna fazla mesai ücreti denir. Ayrıca, bir çalışanın yıllık fazla mesai süresi en fazla 270 saat ile sınırlandırılmıştır.
2025 yılında fazla mesai ücreti ne kadar?
Fazla mesai ücreti, çalışanın brüt maaşına ve yaptığı fazla saat sayısına göre değişir. Örneğin, aylık brüt maaşı 30.000 TL olan bir çalışanın hesaplaması şöyle yapılır:
- Saatlik brüt ücret = 30.000 / 225 = 133,33 TL
- Fazla mesai ücreti = 133,33 x 1,5 = 200,00 TL
Bu durumda, her 1 saatlik fazla çalışma için çalışan 200 TL ek ücret alır.
2025 asgari ücretli için fazla mesai hesabı
2025 yılı itibarıyla asgari brüt ücret 26.005,50 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar üzerinden hesaplama şu şekildedir:
- Saatlik brüt ücret = 26.005,50 / 225 = 115,58 TL
- Fazla mesai ücreti = 115,58 x 1,5 = 173,37 TL
Buna göre, asgari ücretli bir çalışan fazla çalıştığı her saat için brüt 173,37 TL mesai ücreti kazanır.
Fazla mesai hesaplama formülü nedir?
Fazla mesai hesaplaması için standart formül şu şekildedir:
Fazla Mesai Ücreti = Saatlik Brüt Ücret x 1,5
Örnek:
- Brüt maaş: 20.000 TL
- Saatlik brüt ücret = 20.000 / 225 = 88,88 TL
- 1 saat mesai ücreti = 88,88 x 1,5 = 133,32 TL
- 5 saat mesai = 133,32 x 5 = 666,60 TL
225 saat nasıl hesaplanır?
Saatlik brüt ücretin hesaplanmasında 225 saat esas alınır. Türkiye’de haftalık yasal çalışma süresi 45 saattir ve bu da aylık yaklaşık 225 saate tekabül eder:
- Haftalık: 45 saat
- Ortalama aylık: 30 gün x 7,5 saat = 225 saat
Fazla mesaiye ilişkin yasal düzenlemeler
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesi kapsamında fazla mesai ile ilgili temel hükümler şunlardır:
- Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılır.
- Fazla mesai ücreti %50 zamlı ödenir.
- Yıllık mesai süresi 270 saati geçemez.
- Çalışanın yazılı onayı olmadan fazla mesai yapılamaz.
Bu yasal çerçeve, çalışan haklarının korunması ve iş yerinde adil ücret uygulamalarının sağlanması açısından büyük önem taşır.