Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)’nın yayımladığı rapora göre, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde elektrik talebi, özellikle soğutma ve tuzdan arındırma ihtiyaçları nedeniyle hızla artıyor. Elektrik tüketiminin 2035’e kadar %50 yükselmesi beklenirken, bu artış Almanya ve İspanya’nın mevcut toplam talebine eşdeğer olacak.
Elektrik talebi artışında soğutma ve tuzdan arındırma öne çıkıyor
Bölgenin aşırı sıcak ve su kıtlığıyla karakterize edilen iklimi nedeniyle elektrik talebi artışının yaklaşık %40’ı soğutma ve tuzdan arındırma faaliyetlerinden kaynaklanacak. Ayrıca kentleşme, sanayileşme, ulaşımın elektrifikasyonu ve dijital altyapı yatırımları da talebi büyütecek.
Enerji karması petrolden doğal gaza, güneşe ve nükleere kayıyor
Bölgenin elektrik üretiminde bugün doğal gaz ve petrol %90’dan fazla paya sahip. Ancak mevcut politika ayarlarıyla doğal gazın 2035’e kadar talep artışının yarısını karşılaması, petrolün payının %20’den %5’e düşmesi öngörülüyor. Aynı dönemde güneş enerjisi (PV) kapasitesinin on kat artarak yenilenebilirlerin elektrik üretiminde %25 paya ulaşması, nükleer enerjinin ise üç katına çıkması bekleniyor.
Fatih Birol: Bölge üçüncü en büyük tüketim artışını yaşadı
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, “Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da elektrik talebi, hızla artan klima ve tuzdan arındırma ihtiyacının yanı sıra büyüyen nüfus ve ekonomilerle birlikte yükseliyor. Bölge, yüzyılın başından bu yana küresel olarak elektrik tüketiminde Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü en büyük artışı yaşadı. Bu talebi karşılamak için önümüzdeki 10 yıl içinde güç kapasitesinin 300 gigavattan fazla artırılması planlanıyor; bu, Suudi Arabistan'ın mevcut toplam üretim kapasitesinin üç katına eşdeğer” dedi.
Birol ayrıca, “Bölge önümüzdeki on yıl içinde elektrik üretiminde petrolden doğal gaza, güneşe ve nükleere doğru istikrarlı bir geçiş yapacak. Bu, enerji karmasını önemli ölçüde değiştirecek ve küresel enerji dengeleri ile emisyonlar üzerinde etkileri olacak” ifadelerini kullandı.
Yatırımlar ve şebeke modernizasyonu kritik rol oynayacak
Bölgedeki enerji yatırımları 2024 yılında 44 milyar dolar seviyesine ulaştı. Bu rakamın 2035’e kadar %50 artması ve harcamaların yaklaşık %40’ının şebeke modernizasyonuna ayrılması bekleniyor. Şebeke kayıplarının küresel ortalamanın iki katı olması nedeniyle, yatırımların elektrik güvenliğinde kritik rol oynaması öngörülüyor.
Rapora göre, klima verimliliğinin artırılması bile zirve talep büyümesini Irak’ın bugünkü toplam güç kapasitesine eşdeğer ölçüde azaltabilir. Ancak elektrik sistemlerinin çeşitlenmesinin yavaşlaması halinde, petrol ve gaz talebi 2035’e kadar dörtte birden fazla artacak, bu da petrol ve gaz ihracat gelirlerinde 80 milyar dolarlık azalmaya ve ithalat faturalarında 20 milyar dolarlık artışa yol açabilecek.