İngiltere'de yıllık enflasyon oranı, ekim ayında %3,6 seviyesine gerileyerek mayıs ayından bu yana ilk kez düşüş gösterdi. Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) tarafından açıklanan veriler, Eylül ayında %3,8 olarak ölçülen enflasyonun beklentiler doğrultusunda yavaşladığını ortaya koydu. Wall Street Journal tarafından yapılan ekonomist anketlerinde de yıllık enflasyonun %3,6 seviyesine ineceği öngörülüyordu. Beklentilerle uyumlu gerçekleşen bu düşüş, İngiltere Merkez Bankası'nın para politikası üzerinde gevşeme yönünde baskı oluşturdu.
Elektrik faturaları ve bordro vergileri geçici etkiler yarattı
İngiltere’de yıllık enflasyon oranı, 2024 Eylül’ünde %2 hedefinin altına inmişti. Ancak Nisan ayında yürürlüğe giren enerji tarifeleri ve şirketlere yönelik bordro vergileri ile birlikte artan gıda maliyetleri, yılın geri kalanında fiyat baskılarının yeniden yükselmesine neden oldu. Bu gelişmeler enflasyonun temmuz ve ağustos aylarında sabit kalmasına neden olurken, eylül ayında ise %3,8 ile zirve yapmasına yol açtı. Ancak ONS verilerine göre bu eğilim, ekim itibarıyla kırılmış durumda.
Çekirdek enflasyon ve hizmet fiyatları da yavaşladı
Merkez Bankası’nın para politikası kararlarında önemli bir gösterge olarak izlediği çekirdek TÜFE, ekim ayında aylık bazda %0,3, yıllık bazda ise %3,4 oranında artış gösterdi. Çekirdek enflasyon, genellikle enerji ve gıda gibi oynak kalemler hariç tutularak ölçülüyor. Diğer yandan, bankanın yakın takibe aldığı hizmetler enflasyonu da eylüldeki %4,7 seviyesinden ekimde %4,5’e geriledi. Bu düşüş, Merkez Bankası’nın dezenflasyon süreci açısından olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
Aylık enflasyon artışı %0,4 seviyesinde gerçekleşti
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), ekim ayında aylık bazda %0,4 oranında artış gösterdi. Bu artış, özellikle sezonluk enerji ve kira kalemlerindeki fiyat hareketlerinden kaynaklandı. Ancak artış oranı, son yıllarda kaydedilen ortalamaların altında kaldı. Diğer bir gösterge olan Perakende Fiyatları Endeksi (RPI) ise ekim ayında aylık %0,3, yıllık bazda ise %4,3 artış gösterdi. RPI, özellikle konut kredisi faiz ödemelerini içermesiyle biliniyor ve bazı kamu ödemelerinde referans olarak kullanılıyor.
Faiz indirimi beklentisi güçleniyor
Ekim verilerinin açıklanmasının ardından, İngiltere Merkez Bankası'nın aralık ayında veya 2025'in ilk çeyreğinde faiz indirimi yapabileceğine dair beklentiler güç kazandı. Banka, kasım ayı başında yaptığı açıklamada, faizlerin zirveye ulaştığı sinyalini vererek indirime hazırlık mesajı vermişti. Banka, bir önceki toplantısında sürpriz yaparak üç ayda bir yapılan indirim döngüsünü kırmış ve politika faizini %4 seviyesinde sabit tutmuştu. Banka yetkilileri, “temel dezenflasyonist eğilimin devam ettiğini ve ücret artışının da yavaşladığını” ifade etmişti.
Enflasyon verileri ekonomide yavaşlama sinyalleriyle örtüşüyor
Enflasyondaki yavaşlama, İngiltere ekonomisinde beklenen durgunluk eğilimlerinin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Ücret artışlarındaki yavaşlama, tüketim harcamalarının durağan seyretmesi ve konut piyasasında görülen zayıflama, genel ekonomik aktivitenin hız kestiğini gösteriyor. İngiltere Merkez Bankası’nın 2025 yılında daha fazla parasal genişleme adımı atabileceği, özellikle resesyon riski büyürse faiz indirimlerinin hız kazanabileceği belirtiliyor. Ancak banka, sıkı para politikası yönlendirmesini koruyarak, enflasyon hedefini yakından izlemeyi sürdürüyor.
Küresel etkiler enflasyon trendini etkiliyor
İngiltere ekonomisi, yalnızca iç dinamiklerden değil aynı zamanda küresel arz zinciri sorunları, enerji fiyatları ve jeopolitik risklerden de etkileniyor. Özellikle Orta Doğu’daki çatışmalar ve petrol fiyatlarındaki oynaklık, kısa vadeli enflasyon beklentilerini etkileyebilecek risk faktörleri arasında yer alıyor. Ancak son dönemde Brent petrol fiyatlarının gerilemesi ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüş, enerji maliyetlerinin yıl sonuna kadar daha fazla baskı yaratmayacağına işaret ediyor. Bu durum, enflasyonun kontrollü bir şekilde düşmeye devam etmesi açısından olumlu bir gelişme olarak yorumlanıyor.
Gıda fiyatlarındaki artış sınırlı kaldı
Ekim ayı enflasyon verilerinde gıda fiyatları artışının önceki aylara kıyasla daha yavaş gerçekleştiği gözlemlendi. Gıda enflasyonu, eylül ayında %6,9 seviyesindeyken ekim ayında %6,3'e geriledi. Özellikle temel gıda maddelerinde gözlenen fiyat stabilizasyonu, toplam enflasyon sepeti üzerinde baskının azalmasını sağladı. Gıda fiyatlarındaki bu sınırlı artış, tüketici harcamaları üzerinde pozitif bir etki yaratabilir.
İngiltere Merkez Bankası nasıl bir yol izleyecek?
İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE), 2025’in ilk yarısında nasıl bir para politikası izleyeceği konusu piyasalar tarafından dikkatle izleniyor. Son veriler, faiz oranlarının daha uzun süre yüksek seviyede tutulmasının gerekli olmayabileceğine işaret ediyor. Ancak banka yetkilileri, enflasyon hedefinin kalıcı olarak yakalanmadan faiz indirimi yapılmasının erken olacağını vurguluyor. Bu nedenle, yılın son çeyreğinde açıklanacak olan büyüme, tüketici harcamaları ve istihdam verileri para politikası kararlarında belirleyici olacak.
Sonuç: Enflasyon düşüyor, ancak belirsizlikler devam ediyor
İngiltere’de ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon oranında görülen düşüş, para politikasında gevşeme ihtimalini artırsa da, Merkez Bankası’nın temkinli duruşu devam ediyor. Enerji fiyatları, ücret artışları ve hizmet sektörü enflasyonu gibi kalemler yakından izlenmeye devam edilecek. Piyasalar, aralık ayındaki Merkez Bankası toplantısını ve son çeyrek ekonomik verilerini faiz patikasında yol gösterici olarak değerlendirecek. Enflasyonun %2 hedefine kalıcı olarak yaklaşması halinde 2025 yılı, İngiltere için faiz indirimi yılı olabilir.