İngiltere’de şirket iflasları 2025 yılı sonlarına yaklaşırken yeniden artışa geçti. Uluslararası ticari kredi sigortacısı Coface SA, özellikle hükümetin yeni mali politikalarının işletme maliyetlerini yükselttiğini ve bu durumun kırılgan sektörlerde ciddi baskı yarattığını açıkladı. Resmî verilerle de desteklenen bu tablo, İngiliz iş dünyasında mali stresin derinleştiğine işaret ediyor.
İflaslarda sert dönüş: Düşüş trendi tersine döndü
Coface tarafından yayımlanan son analizde, 2025 Mayıs–Ekim döneminde İngiltere’de şirket iflaslarının bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,9 oranında arttığı belirtildi. Bu artış, Nisan ayı öncesinde kaydedilen düşüş eğiliminin sona erdiğini ortaya koyuyor. Artışta özellikle düşük kâr marjıyla faaliyet gösteren sektörlerin daha fazla etkilendiği belirtiliyor.
İngiltere ve Galler’deki resmî verilere göre, yalnızca Ekim ayında yaşanan iflaslar geçen yılın aynı ayına kıyasla %17 oranında yükseldi. Uzmanlar, bu yükselişin yalnızca geçici bir dalgalanma olmadığını, yapısal mali baskılarla ilişkili olduğunu vurguluyor.
Politika değişiklikleri kırılgan sektörleri zorluyor
Şirket iflaslarındaki artışta, hükümetin uygulamaya koyduğu bazı yeni ekonomi politikalarının da etkili olduğu düşünülüyor. Coface, geçen yıl açıklanan bütçede yer alan asgari ücret artışlarının ve bazı sektörlere yönelik vergi indirimlerinin azaltılmasının işletme maliyetlerini yükselttiğine dikkat çekti. Bu durum, özellikle kâr marjı düşük olan işgücü yoğun sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin mali dengelerini bozuyor.
Analizde öne çıkan sektörler arasında konaklama, perakende ve sağlık hizmetleri yer alıyor. Bu sektörlerin yüksek iş gücü ihtiyacı ve fiyat geçişkenliği düşüklüğü, artan maliyetleri nihai tüketiciye yansıtma konusunda önemli sınırlamalar yaratıyor. Bu da iflas riskinin bu alanlarda daha belirgin hale gelmesine yol açıyor.
KOBİ’ler için kırılganlık seviyesi yükseliyor
Coface İngiltere Başekonomisti Jonathan Steenberg, iflaslarda gözlenen yükselişin arkasında özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) bulunduğunu vurguladı. Steenberg, “Burada iyi bir Noel ve ocak sezonuna ihtiyacımız var; şirketlerin kâr marjlarını koruyabilmeleri gerekiyor. Özellikle KOBİ’lere yönelik bir destek görürsek bu çok iyi olur” ifadelerini kullandı.
Steenberg’in değerlendirmesi, yıl sonu alışveriş sezonunun birçok işletme için belirleyici olacağına işaret ediyor. Perakende ve hizmet sektöründe Noel ve yılbaşı döneminin mali dengeyi sağlamak açısından kritik olduğu, bu dönemde düşük satışların bazı işletmeler için iflas anlamına gelebileceği vurgulanıyor.
Finansman koşulları daha da zorlaşıyor
İngiltere Merkez Bankası’nın 2023’ten bu yana uyguladığı sıkı para politikaları, şirketlerin finansmana erişimini önemli ölçüde zorlaştırdı. Yüksek faiz oranları, özellikle kısa vadeli nakit akışı ihtiyacı olan işletmelerin kredi bulmasını güçleştiriyor. Bu durum, zaten kırılgan olan işletme bilançolarının daha da bozulmasına neden oluyor.
Özellikle pandemiden sonra toparlanma sürecinde olan küçük işletmelerin artan faiz yüküyle mücadele etmesi giderek daha zor hale geliyor. Son veriler, kredi başvurularının onay oranlarında düşüş yaşandığını ve finansman maliyetlerinin çift haneli seviyelere ulaştığını gösteriyor. Bu da sermaye rezervi sınırlı olan şirketleri iflasa daha açık hale getiriyor.
Talep cephesindeki yavaşlama baskıyı artırıyor
İngiltere ekonomisinde yaşanan büyüme yavaşlaması ve tüketici güvenindeki zayıflama, işletmelerin gelir kanallarında daralma yaratıyor. Hanehalkı harcamalarının enflasyon karşısında reel olarak gerilemesi, özellikle perakende ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeleri olumsuz etkiliyor.
Bu sektörlerde işletmelerin kâr marjları hâlihazırda çok sınırlı olduğu için, ciro kaybı doğrudan iflas riskini artıran bir faktör haline geliyor. Ayrıca, artan enerji ve kira maliyetleri gibi sabit giderlerin yükü, talep daralmasıyla birleşince birçok şirket için sürdürülebilirliği zora sokuyor.
İflasların zincirleme etkisi yayılabilir
Artan iflas oranlarının yalnızca bireysel şirketleri değil, tedarik zincirlerini de etkilemesi muhtemel. Özellikle küçük ölçekli üreticilerin ve taşeronların iflası, daha büyük şirketlerin üretim ve dağıtım ağlarını sekteye uğratabilir. Bu durum, istihdam piyasası üzerinde de baskı yaratabilir.
Ekonomistler, iflasların artmasının doğrudan işsizlik riskini de beraberinde getirdiğini ve bunun iç talepte yeni bir daralma dalgası başlatabileceğini öngörüyor. Bu nedenle hükümetin önümüzdeki aylarda KOBİ’lere yönelik vergi teşvikleri ya da finansman destekleri açıklaması ihtimali gündemde.
Hükümetten destek sinyalleri bekleniyor
İngiltere Maliye Bakanlığı, son dönemde artan iflaslara karşı sektörel destek programlarının gözden geçirileceğini duyurmuştu. Ancak bu açıklamaların henüz somut bir destek paketine dönüşmemesi, iş dünyasında belirsizlik yaratıyor. Özellikle enerji fiyatlarında yeni bir artış yaşanması durumunda, birçok şirketin dayanma gücünün kalmayacağı ifade ediliyor.
Analistler, hükümetin 2026 bütçesi öncesinde işletmeleri rahatlatacak yapısal adımlar atmasının beklendiğini belirtiyor. Bunlar arasında düşük faizli kredi programları, vergi muafiyetleri ve istihdam destekleri ön plana çıkıyor.
Sonuç: İngiltere iş dünyasında istikrar kırılganlaşıyor
İngiltere’de şirket iflaslarındaki artış, yapısal ve kısa vadeli sorunların birleşiminden kaynaklanıyor. Artan maliyetler, sıkı para politikaları, tüketici harcamalarındaki daralma ve politika belirsizlikleri işletmelerin mali esnekliğini sınırlandırıyor.
Önümüzdeki dönemde hem hükümetin mali teşvik programlarının hem de Merkez Bankası’nın faiz politikalarının iflas oranları üzerindeki etkisi yakından izlenecek. Özellikle KOBİ'lerin desteklenmesi, iş dünyasında istikrarın yeniden sağlanabilmesi açısından kritik önem taşıyor.