Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 14 Kasım haftasına ilişkin yayımladığı veriler, hem iç hem de dış yatırımcıların piyasalardaki yönelimlerine ışık tuttu. Veriler, yurt içi yerleşiklerin döviz hesaplarını artırdığını, yurt dışı yatırımcıların ise hisse senetlerinden çıkış yaptığını ortaya koydu.
Yabancı yatırımcı hisse senedinden çıkarken DİBS'e yöneldi
14 Kasım haftasında yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasındaki net işlemleri 158,8 milyon dolarlık satış yönünde gerçekleşti. Önceki hafta bu kalemde 35,7 milyon dolarlık net alış kaydedilmişti. Bu durum, kısa vadede yabancı yatırımcının borsa tarafındaki iştahının azaldığını gösterdi.
Ancak tahvil tarafında tablo farklıydı. Aynı hafta içinde yurt dışı yerleşikler Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasasında 499,8 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Bu rakam, bir önceki hafta gerçekleşen 311,5 milyon dolarlık alışa göre önemli bir artışı temsil ediyor. DİBS’e olan bu ilgi, Türkiye’nin orta vadeli faiz görünümü ve para politikası beklentileriyle yakından ilişkili görülüyor.
Brüt rezerv arttı, net döviz rezervi geriledi
TCMB’nin 14 Kasım itibarıyla açıkladığı brüt rezerv verileri, toplam rezervin 185,05 milyar dolardan 187,43 milyar dolara yükseldiğini gösterdi. Bu artışta, özellikle altın rezervlerindeki yükseliş etkili oldu. Altın rezervleri 103,06 milyar dolardan 107,39 milyar dolara çıkarak, brüt rezervi destekledi.
Buna karşılık, döviz rezervleri 81,99 milyar dolardan 80,04 milyar dolara geriledi. Net döviz rezervi ise 73,24 milyar dolardan 72,17 milyar dolara indi. Bu düşüş, piyasadaki döviz işlemleri, dış borç ödemeleri ve kur müdahalesi gibi faktörlerden etkilenmiş olabilir.
Yurt içi yerleşiklerin döviz talebinde dikkat çeken artış
14 Kasım haftasında yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatları 3,58 milyar dolarlık artış göstererek 213,40 milyar dolara ulaştı. Söz konusu artış, hem bireysel hem de kurumsal yatırımcıların kur riski karşısında pozisyonlarını güçlendirme çabasıyla açıklanabilir. Döviz mevduatlarındaki artış, dolarizasyon eğiliminin halen sürdüğüne işaret ediyor.
Özellikle kurda dalgalanma beklentisinin yüksek olduğu dönemlerde, tasarruf sahiplerinin dövize yönelme eğilimi güçleniyor. Bu durum, Türkiye ekonomisindeki finansal istikrarın sağlanmasında Merkez Bankası politikalarının etkisini ön plana çıkarıyor.
Ek veri analizi: Dolarizasyon ve yatırım davranışları
Son dönemde dolarizasyon oranının yüksek seyretmesi, ekonomik aktörlerin kur beklentilerini doğrudan etkiliyor. Döviz mevduatlarının toplam mevduatlar içindeki payı, hem iç hem dış yatırımcı davranışlarını yansıtan önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor.
Bu çerçevede, TCMB’nin rezerv bileşimi ve kaynak yapısı da dikkatle izleniyor. Altın rezervlerinin son dönemdeki yükselişi, döviz rezervlerindeki gerilemeye rağmen toplam rezervlerin artmasını sağladı. Merkez Bankası’nın rezerv yönetimi, özellikle dış borç servisinin yüksek olduğu dönemlerde piyasalara güven mesajı açısından kritik önem taşıyor.
Yatırımcının yönü: Faiz politikası belirleyici olacak
Yurt dışı yatırımcının hisse senedinden çıkıp tahvile yönelmesi, Türkiye’deki faiz politikalarının geleceği açısından sinyal niteliği taşıyor. Beklentiler, Merkez Bankası’nın 2024 yılı ilk çeyreğine kadar faiz artırımlarına devam edeceği yönünde şekilleniyor. Bu durum, tahvil faizlerini cazip hale getirirken, hisse piyasasında volatiliteyi artırabilir.
Öte yandan, rezervlerdeki dalgalanma da para politikasının sürdürülebilirliği açısından takip ediliyor. Net rezervin azalması, kısa vadeli dış borç ödemeleri açısından risk algısını artırabilir. Ancak brüt rezervdeki artış, dış finansman kaynaklarının halen güçlü olduğunu gösteriyor.
Sonuç: Dengelenme süreci ve beklentiler
TCMB'nin son verileri, Türkiye ekonomisinde yatırımcı davranışlarının farklı enstrümanlara yöneldiğini ortaya koyuyor. Dövize olan talep halen yüksekken, yabancı yatırımcı tahvile yöneliyor. Brüt rezerv artışı olumlu bir gelişme olarak değerlendirilse de, net rezerv cephesindeki gerileme dikkatle izlenmeli. Para politikalarının etkisi, önümüzdeki haftalarda bu göstergelerde daha net görülecektir.