Çin Maliye Bakanı Lan Foan, Xinhua Haber Ajansı’na verdiği özel röportajda, ülkenin önümüzdeki beş yıl içinde daha güçlü ve hedef odaklı mali politikalar uygulayacağını açıkladı. Bakan, ekonomik büyümeye destek amacıyla vergilendirme, bütçe planlaması ve devlet yatırımlarının daha etkin kullanılacağını vurguladı.
Çin’den beş yıllık yeni mali strateji
Bakan Lan, Çin’in döngüsel (kısa vadeli) ve döngüler arası (orta-uzun vadeli) mali düzenlemeleri güçlendireceğini ve bütçe açığı ile devlet borçlanma oranlarını ekonomik koşullara uygun olarak esnek biçimde yöneteceğini ifade etti. Bu yaklaşım, Çin’in değişen küresel koşullara daha hızlı yanıt verebilecek bir mali yapıya geçiş yaptığını gösteriyor.
Bakan, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınma hedeflerini desteklemek için bütçe harcamalarının, vergi reformlarının, transfer ödemelerinin ve tahvil ihraçlarının birlikte kullanılacağını açıkladı. Bu araçlarla kamu harcamaları optimize edilirken, sektörel teşvik mekanizmaları da çeşitlendirilecek.
Küresel ekonomik risklere karşı tedbirli yaklaşım
Lan Foan, küresel ekonomik ve siyasi ortamın “değişken ve istikrarsız” olduğunu vurgulayarak, herhangi bir ülkenin adını vermeden büyük güçler arasında rekabetin daha da karmaşıklaştığını belirtti. Bu çerçevede Çin'in mali sürdürülebilirlik stratejisinin yalnızca iç taleple değil, aynı zamanda dışsal riskleri azaltmaya yönelik olduğunu ifade etti.
Özellikle ABD ile devam eden ticaret gerilimleri, küresel tedarik zinciri sorunları ve jeopolitik belirsizlikler, Çin’in ekonomik planlamasında daha esnek ve uzun vadeli bakış açısını zorunlu kılıyor.
Modern sanayi ve teknoloji alanına mali öncelik
Çin’in yeni mali stratejisinin merkezinde “modern sanayi yapısının güçlendirilmesi” yer alıyor. Bakan Lan, bilim ve teknoloji yatırımları, sanayi modernizasyonu, eğitim reformları ve sosyal güvenlik alanlarına yapılacak harcamaların artırılacağını belirtti.
Bu doğrultuda Çin hükümeti, katma değeri yüksek sektörleri ve inovasyonu destekleyecek vergi teşvikleri ve doğrudan kamu yatırımları planlıyor. Aynı zamanda, dijital altyapı ve yapay zeka gibi yeni nesil teknolojilere yönelik finansman paketlerinin de genişletilmesi bekleniyor.
Tüketimi artırmak için sübvansiyon mekanizması
Lan Foan, iç talebi desteklemenin bir diğer öncelik olduğunu vurgularken, tüketim harcamalarının artırılması için çeşitli mali sübvansiyonların uygulanacağını duyurdu. Özellikle kırsal kesimde ve düşük gelirli gruplarda harcamayı teşvik edecek programların geliştirilmesi planlanıyor.
Sübvansiyon mekanizmalarının hem dayanıklı tüketim mallarına hem de hizmet sektörüne yönelik olarak kurgulanacağı ifade ediliyor. Bu da iç piyasayı daha dinamik hale getirerek büyümeye katkı sunacak önemli bir politika aracı olarak değerlendiriliyor.
Devlet tahvilleri ve yerel yönetim finansmanı yeniden şekilleniyor
Çin, yeni dönemde devlet finansmanı araçlarını da yeniden yapılandırıyor. Bakan Lan, yerel yönetimlerin özel amaçlı tahvil ihraçları ile ultra uzun vadeli devlet tahvillerinin eşgüdüm içinde yönetileceğini açıkladı. Bu tahvillerle büyük altyapı projeleri ve kamu yatırımları finanse edilecek.
Özellikle uzun vadeli tahvil ihracı, bütçe üzerindeki kısa vadeli baskıyı azaltırken, yatırımcılar için de daha öngörülebilir bir getiri profili sunuyor. Çin’in hedefi, bu mekanizmaları hem iç tasarrufları değerlendirmek hem de dış borçlanma baskısını azaltmak için kullanmak.
Kamu maliyesinde şeffaflık ve verimlilik ön planda
Lan, mali sistemde şeffaflık ve harcama verimliliğinin artırılmasının önümüzdeki dönemin temel reform başlıkları arasında olacağını belirtti. Bu kapsamda merkezi ve yerel yönetim bütçeleri daha yakından izlenecek; gereksiz harcamaların azaltılması ve kaynakların daha etkin yönlendirilmesi hedeflenecek.
Ayrıca maliye politikalarının sosyal eşitsizlikleri azaltıcı rolünün artırılması, hanehalkı refahına doğrudan katkı sunacak önlemlerin hayata geçirilmesi öngörülüyor. Çin hükümeti bu süreçte dijitalleşmeden de yararlanarak kamu harcamalarının performansını daha etkin denetlemeyi planlıyor.
Makroekonomik istikrar için mali politika araçları çeşitlendirilecek
Lan Foan, röportajında Çin’in makroekonomik dengesini korumak için sadece para politikası değil, maliye politikalarının da daha etkin kullanılması gerektiğine dikkat çekti. Özellikle büyüme, istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmak için çok araçlı bir yaklaşım benimsenecek.
Bu çok yönlü mali politika stratejisinin, yalnızca büyümeyi desteklemek değil, aynı zamanda riskleri minimize etmek için de önemli olduğunun altı çiziliyor.
Beş yıllık plan ile reform ve dönüşüm desteklenecek
Çin’in 14. Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamındaki hedeflerle uyumlu olarak şekillendirilen bu yeni mali strateji, ülkenin ekonomik dönüşümünü mali araçlarla hızlandırmayı amaçlıyor. Sürdürülebilir büyüme, dijital ekonomi, yeşil dönüşüm ve toplumsal refah, mali öncelikler arasında yer alıyor.
Özellikle yeşil altyapı yatırımlarına yönelik finansman modellerinin artırılması, karbon emisyonu azaltımı gibi hedeflerle bütünleştirilecek.
Uluslararası gözlemcilerden “dikkatli iyimserlik” yorumu
Çin’in bu açıklamaları, küresel ekonomi çevrelerinde dikkatle izleniyor. Uluslararası finans kurumları, Çin’in borçlanma ve bütçe politikalarına dair daha esnek ama hedef odaklı bir yaklaşım benimsemesini, yatırım ortamı açısından olumlu değerlendiriyor.
Ancak bazı uzmanlar, büyümenin yavaşladığı ve dış ticaretin baskı altında olduğu bir ortamda bu mali politikaların etkinliğinin, uygulama süreçlerine ve yönetişim kalitesine bağlı olacağını belirtiyor.