Almanya ekonomisine ilişkin güven göstergesi olarak kabul edilen ZEW Ekonomik Güven Endeksi, Kasım ayında beklentilerin altında kalarak toparlanma umutlarını zayıflattı. Endeks, bir önceki ayki 39,3 seviyesinden 38,5’e gerileyerek yatırımcıların geleceğe dair temkinli duruşunu ortaya koydu. Ekonomistler endeksin 41 puana yükselmesini bekliyordu. Öte yandan mevcut ekonomik koşullara ilişkin göstergelerde sınırlı bir iyileşme yaşandı. Ancak yapısal sorunlar, küresel ticaret gerilimleri ve iç talepteki dengesizlikler, Almanya’nın büyüme yolculuğundaki kırılganlıkları ortaya koyuyor.
“Almanya’ya olan güven azaldı”
ZEW Başkanı Achim Wambach, yatırımcı güvenindeki düşüşün nedenlerine ilişkin yaptığı açıklamada, “Genel hava, Almanya’nın ekonomik politikalarının mevcut sorunları çözme kapasitesine olan güvenin azalmasıyla şekilleniyor” ifadelerini kullandı. Bu durum, yatırımcıların hükümetin ekonomik yönetime olan inancının zayıfladığını ve yeni reformlara duyulan ihtiyacın arttığını gösteriyor. Berlin yönetimi, bu güven kaybını tersine çevirmek için kamu yatırımlarına yönelmiş durumda. Savunma, altyapı ve dijital dönüşüm alanlarında yapılacak harcamalarla ekonomik hareketliliğin artırılması hedefleniyor.
1 trilyon euroluk kaynak planı gündemde
Hükümet, önceki yıllardaki mali disiplin politikasından saparak, yaklaşık 1 trilyon euroya kadar kamu kaynağı ayırmayı planlıyor. Bu fonların savunma sanayii, enerji dönüşümü ve altyapı projelerine kanalize edilmesi bekleniyor. Ekonomistler, bu harcamaların Almanya’nın durgunluk sarmalından çıkmasında kilit rol oynayabileceğini değerlendiriyor. Ancak uzmanlar, söz konusu yatırımların finansal sürdürülebilirlik açısından dikkatle yönetilmesi gerektiğine işaret ediyor. Borçlanmanın kamu maliyesi üzerindeki baskıyı artırabileceği, faiz oranlarının yüksek seyrettiği bir dönemde kaynak kullanımının verimliliğinin kritik olacağı belirtiliyor.
“Bu yatırımlar Avrupa için iyi haber”
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu Üyesi Boris Vujcic, Almanya’nın kamu yatırımı planlarını değerlendirerek, “Bu yatırımlar Avrupa’daki herkes için çok iyi haber” dedi. Almanya’nın ekonomik büyüklüğü ve ihracat gücü göz önüne alındığında, ülke ekonomisindeki iyileşmenin tüm Euro Bölgesi’ne pozitif yansıması bekleniyor. Ancak bu süreçte Avrupa genelinde enflasyon, faiz politikası ve işgücü piyasası gibi parametrelerin eşgüdüm içinde yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Sanayide zayıflama sürerken hizmet sektöründe toparlanma sinyali
Sektörel bazda incelendiğinde, Almanya’nın geleneksel güç kaynaklarından olan sanayi sektörü zayıf görünümünü sürdürürken; kimya ve metal endüstrilerindeki güven kaybı dikkat çekti. Ayrıca bankacılık ve sigorta sektörlerinde de Ekim ayına kıyasla gerileme gözlemlendi. Buna karşın, özel tüketim harcamalarında sınırlı bir toparlanma yaşandı. Telekom ve hizmet sektörleri, olumlu bilançolar sayesinde iyileşme kaydetti. Özellikle dijital hizmet sağlayıcılar ve altyapı yatırımı alanındaki firmaların kazanç açıklamaları, piyasa güvenini destekleyen unsurlar arasında yer aldı.
Fabrika siparişleri yükseldi ama kırılganlık devam ediyor
Almanya Ekonomi Bakanlığı, Eylül ayı sanayi üretiminin beklentilerin altında kaldığını ve önceki ayki düşüşü telafi edemediğini açıkladı. Ancak beş aylık düşüş trendinin ardından fabrika siparişleri ilk kez artış gösterdi. Bu gelişme, üretim cephesinde zayıf da olsa bir canlanma işareti olarak değerlendiriliyor. Satın alma yöneticileri endeksi (PMI) ise Ekim ayında son iki buçuk yılın en güçlü üretim artışını kaydederek, ileriye dönük beklentileri bir miktar yükseltti. Ancak yetkililer, bu sinyallerin henüz kalıcı bir trend oluşturmadığını ve büyümenin hala “kırılgan” olduğunu ifade ediyor.
Almanya 2025’te büyümeye hazırlanıyor, riskler sürüyor
İki yıllık daralmanın ardından, Almanya ekonomisi 2025 yılı itibarıyla kademeli bir toparlanma sürecine girmeye hazırlanıyor. Başbakan Merz liderliğindeki koalisyon, 2026 ve 2027 yılları için sırasıyla %1,3 ve %1,4 oranında büyüme hedefliyor. Ancak bu hedeflere ulaşılmasında iç tüketimin yanı sıra ihracat sektörünün durumu da belirleyici olacak. İhracata bağımlı sektörler, özellikle ABD’nin uyguladığı yeni tarifeler ve Çin rekabeti nedeniyle baskı altında kalmaya devam ediyor. Özellikle otomotiv, makine ve kimya sanayi gibi Almanya’nın dış ticaret fazlasına katkı sağlayan alanlarda sipariş azalması ve maliyet baskısı, üretici güvenini zedeliyor.
Yaşlanan nüfus, işgücü piyasasını zorluyor
Uzmanlar, Almanya’nın karşı karşıya olduğu en önemli yapısal sorunlardan birinin yaşlanan nüfus olduğunu belirtiyor. Emekli olan iş gücüyle birlikte, nitelikli çalışan bulmakta yaşanan zorluklar üretim kapasitesini ve hizmet kalitesini tehdit ediyor. Bu durum, özellikle yüksek teknoloji ve mühendislik alanında faaliyet gösteren şirketlerin yeni yatırımlar yapma kararlarını ertelemelerine neden olabiliyor. Hükümet, işgücü piyasasını desteklemek amacıyla göç politikalarını esnetmeyi ve dijital beceri eğitimlerine yatırım yapmayı planlıyor.
Yatırımcılar temkinli, piyasalar yön arayışında
ZEW Endeksi'ndeki gerileme, Alman finansal piyasalarında temkinli bir duruşa neden oldu. DAX endeksinde sınırlı geri çekilmeler gözlenirken, tahvil faizlerinde dalgalanmalar yaşandı. Yatırımcılar, kamu harcamalarının yaratacağı etkinin büyüklüğünü ve Avrupa Merkez Bankası’nın faiz politikalarını yakından izliyor. Analistler, 2025’in ilk çeyreğine kadar ekonomik aktivitenin sınırlı kalacağını, ancak kamu harcamalarının etkisiyle yılın ikinci yarısından itibaren büyüme eğiliminin güç kazanabileceğini öngörüyor.
Avrupa’nın lokomotifi hâlâ belirsizlik içinde
Almanya’nın ekonomik görünümündeki belirsizlik, Avrupa ekonomisinin geneline de etki ediyor. Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomisi olan Almanya’daki durgunluk, özellikle ticaret ortakları üzerindeki baskıyı artırıyor. Enerji fiyatlarındaki oynaklık, küresel jeopolitik gerilimler ve faiz politikaları, ekonominin yönünü belirleyecek temel faktörler olarak öne çıkıyor. Özellikle sürdürülebilir büyüme için yeşil enerji dönüşümüne yapılacak yatırımlar, uzun vadede Almanya’nın rekabet gücünü yeniden kazanmasında kritik rol oynayacak.