ABD’de partiler üstü yürütülen bir kongre soruşturması, Çinli çip üreticilerinin 2024 yılında yaklaşık 38 milyar dolar değerinde sofistike üretim ekipmanı satın aldığını ortaya koydu. Soruşturmanın ardından Kongre üyeleri, Çin’e yönelik çip üretim ekipmanı kısıtlamalarının genişletilmesi çağrısında bulundu.
ABD, Japonya ve Hollanda arasındaki farklı kurallar Çin’e kapı araladı
ABD Temsilciler Meclisi’nin Çin Komitesi tarafından yayımlanan rapora göre, ABD, Japonya ve Hollanda’nın uyguladığı ihracat kurallarındaki tutarsızlıklar, ABD dışındaki üreticilerin Çinli firmalara ekipman satmasına imkân tanıdı. Komite, ABD ve müttefiklerinden belirli şirketlere odaklanan dar yasaklar yerine, Çin genelinde daha kapsamlı bir satış kısıtlaması getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Raporda, Çinli şirketlerin beş büyük yarı iletken ekipman üreticisinden — Applied Materials, Lam Research, KLA, ASML ve Tokyo Electron — toplam 38 milyar dolar değerinde ekipman satın aldığı belirtildi. Bu rakam, 2022’ye kıyasla yüzde 66 artış anlamına geliyor.
ABD, Çin’in ileri çip üretim kapasitesini sınırlamak istiyor
Kongre raporu, söz konusu satışların bu beş üretici şirketin toplam gelirlerinin yaklaşık yüzde 39’unu oluşturduğunu ortaya koydu. Yetkililer, bu durumun Çin’in mikroçip üretim kapasitesini artırarak yapay zeka ve askeri modernizasyon alanlarındaki rekabet gücünü yükselttiğine dikkat çekiyor.
ABD yönetimleri — hem Demokrat hem Cumhuriyetçi dönemlerde — Çin’in ileri düzey mikroçip üretimini kısıtlamak amacıyla sıkı ihracat kuralları uyguluyor. Washington, Pekin’in gelişmiş çipleri AI veri merkezleri ve yüksek teknolojili savunma sistemleri geliştirmede kullanmasını engellemeyi hedefliyor. Uzmanlar, bu adımların ABD-Çin teknoloji rekabetini daha da derinleştirebileceğini belirtiyor.