7552 sayılı İklim Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun ile birlikte net sıfır emisyon hedefi ve yeşil büyüme vizyonu doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadele yasal zemine oturtulmuş oldu.
Kanunla iklim adaleti, sürdürülebilirlik ve katılım esas alındı
Yeni düzenleme; sera gazı emisyonlarının azaltımı, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, planlama araçları, denetim mekanizmaları ve gelir yönetimi gibi birçok başlıkta kurumsal çerçeve getiriyor. İklim adaleti, sürdürülebilirlik, şeffaflık, katılım ve adil geçiş ilkeleri çerçevesinde kamu ve özel sektör tüm düzenlemelere uymakla yükümlü olacak.
Sera gazı emisyonlarının azaltımı stratejik planlarla izlenecek
Ulusal katkı beyanı ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda enerji, su ve hammadde verimliliği, yenilenebilir enerji kullanımı, karbon ayak izinin azaltılması, düşük karbonlu yakıtlar, elektrifikasyon ve sıfır atık sistemlerinin yaygınlaştırılması gibi uygulamalar zorunlu olacak. Bu önlemler kamu kurumları tarafından hazırlanacak strateji ve eylem planlarıyla izlenecek.
İklim değişikliğine uyum faaliyetleri yaygınlaştırılacak
Kuraklık, sel ve afet risklerine karşı uyum faaliyetleri ile su yönetimi, risk analizleri, erken uyarı sistemleri ve afet bilgilendirme mekanizmaları geliştirilecek. Kurumlar yerel ve ulusal ölçekte planlama yapacak, etkililik analizlerini dikkate alacak.
İl düzeyinde İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak
Her ilde vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Yerel iklim eylem planları, büyükşehir belediyeleri ve il özel idarelerinin katılımıyla hazırlanacak. Uygulamalar, adillik ilkesi çerçevesinde karara bağlanacak ve Bakanlık tarafından denetlenecek.
Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulacak
Başkanlık, Emisyon Ticaret Sistemi kuracak, ulusal tahsisat planlaması ve dağıtımı yapacak. ETS’ye dahil işletmelerin seragazı emisyon izni alması zorunlu olacak. Tahsisatlar sadece kaydi olarak izlenecek, transfer edilmedikçe haczedilemeyecek ve teminat gösterilemeyecek.
Gelirler özel ödenekle yeşil dönüşüme aktarılacak
ETS gelirleri, idari para cezalarının %50’si, karbon piyasasından alınan katkı payları gibi kalemler genel bütçede özel gelir olarak kaydedilecek. Başkanlık bütçesinde özel ödenek olarak öngörülerek sadece iklim değişikliğiyle mücadele ve adil geçiş uygulamalarında kullanılacak.
İhlallere ağır idari para cezaları uygulanacak
Sera gazı emisyon raporlarını zamanında sunmayanlara 500 bin TL ile 5 milyon TL arası ceza verilecek. Ozon tabakasını incelten maddeler ve florlu sera gazları için yasaklara aykırı davrananlara 2 milyon 500 bin TL’ye kadar ceza öngörülüyor. Hidroflorokarbon ithalatında kotaya uymayanlara ek yaptırımlar uygulanacak.